Niesink, Anna Elisabeth (1918-2010)

 
English | Nederlands

NIESINK, Anna Elisabeth (geb. Amsterdam 28-10-1918 – gest. Amsterdam 25-7-2010), Nederlands kampioene discuswerpen en kogelstoten. Dochter van Johan Leendert Niesink (1893-1947) en Carolina Frederiks (1894-1974). Anna Niesink trouwde (1) op 16-7-1942 in Amsterdam met Cornelis Woltman (1911-2010); (2) na scheiding (7-2-1944) op 8-8-1946 in Amsterdam met Frederik Wilhelm Panhorst (1916-1998), werkmeester bij de KLM. Uit huwelijk (2) werd 1 zoon geboren.

Anna Elisabeth (Ans) Niesink groeide als enig kind op in Amsterdam. Zij was al op jonge leeftijd erg sportief en kreeg van haar ouders alle ruimte om sport te beoefenen. De liefde voor de sport had zij van haar vader, die in zijn vrije tijd jureerde bij sportwedstrijden en daarnaast een lange-afstandswandelaar was. Na een start bij korfbalvereniging Allen Weerbaar werd zij lid van de Athletiek Vereeniging Amsterdam (AVA). Aanvankelijk richtte zij zich op het onderdeel sprint, maar nadat trainer Charles Dijkmans haar werptalent had ontdekt, specialiseerde zij zich in discuswerpen.

Discuswerpen en kogelstoten

In 1936 nam Ans Niesink deel aan de Olympische Spelen in Berlijn. Voor de zeventienjarige atlete, die op het onderdeel discuswerpen een zevende plaats behaalde, waren de Spelen een ‘grote happening’ (Kooman, 56). Achteraf, in de jaren na de Tweede Wereldoorlog, heeft zij zich afgevraagd of zij wel naar de Spelen in het nationaal-socialistische Duitsland had moeten gaan.

Ans Niesink werd in 1937 voor het eerst Nederlands kampioen op de onderdelen kogelstoten en discuswerpen. Een jaar later sloot ze zich aan bij de nieuwe Amsterdamse (dames)atletiekvereniging Sagitta, die in 1937 was opgericht door Jan Blankers, de latere echtgenoot van Fanny Koen. Op nationaal niveau behoorde Niesink sindsdien jarenlang tot de top: tussen 1937 en 1954 werd zij op het onderdeel discuswerpen veertien keer Nederlands kampioen en op het onderdeel kogelstoten zeven keer. Ook op internationaal niveau was zij actief. Bij de – eerste – Europese kampioenschappen atletiek voor vrouwen van 1938 in Wenen werd zij met discuswerpen zevende en met kogelstoten elfde, bij die van 1946 in Oslo won zij een zilveren medaille op het onderdeel discuswerpen. Voor de Olympische Spelen van 1948 in Londen trainde zij maandenlang in de bossen van het Gooise Natuurreservaat onder leiding van Jan Blankers en werd zesde op het onderdeel discuswerpen.

Na in de oorlog korte tijd getrouwd te zijn geweest met Cornelis Woltman – echtscheiding volgde na anderhalf jaar – hertrouwde Ans Niesink in 1946 met Fré Panhorst, die als Werkmeester Instrumentarium in dienst was bij de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij (KLM). De eerste jaren van hun huwelijk woonde het gezin – in 1947 werd een zoon geboren – in bij haar moeder in de Amsterdamse wijk Bos en Lommer. Rond 1960 verhuisden zij naar Geuzenveld. ’s Zomers bracht het gezin veel tijd door aan het strand van Egmond aan Zee. Toen zij in 1962 door haar man werd overgehaald nog één keer mee te doen aan de Nederlandse kampioenschappen, kwam Ans Panhorst-Niesink rechtstreeks van het strand en won zij bij het discuswerpen een bronzen medaille – 43 jaar oud, niet specifiek getraind, maar wel fit dankzij basketbal, volleybal en gymnastiek. Haar sportieve successen kwamen naar eigen zeggen voor een deel haar man toe. Hij was eveneens atleet en geïnteresseerd in haar prestaties, die hij in grafieken nauwkeurig bijhield. Als hij zelf niet meekon naar een wedstrijd, stopte hij een cadeautje met een motiverend briefje in haar sporttas.

Nadat Ans Panhorst-Niesink haar sportcarrière in 1963 had beëindigd, verbleven zij en haar man vaak in hun zomerhuisje in Zandvoort; ook maakten zij verre reizen, met name naar Bali. Ans Panhorst-Niesink overleed in Amsterdam op 25 juli 2010. Zij heeft haar lichaam ter beschikking van de wetenschap gesteld.

Waardering

Binnen de Nederlandse atletiekwereld wordt Ans Panhorst-Niesink herinnerd als een zeer gedreven atlete met een lange sportieve staat van dienst. Met name op de onderdelen kogelstoten en  discuswerpen behoorde zij in de jaren 1937-1954 tot de Nederlandse top. Voor haar prestaties ontving zij in 1960 het Unie-erekruis in goud van de Koninklijke Nederlandse Atletiek Unie (KNAU).

Archivalia

  • Centraal Bureau voor Genealogie, Den Haag: extract-persoonslijst Frederik Wilhelm Panhorst (1916-1998); familieadvertenties Fré Panhorst; persoonskaart Niesink.

Literatuur

  • ‘Athletiek. De Europeesche dameskampioenschappen’, Nieuwsblad van het Noorden, 19-9-1938.
  • Jan Blankers, Joop Haitsma en Jo Moerman red., Gouden boek der K.N.A.U. Uitgegeven ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum 28 mei 1901-28 mei 1951 (z.p. [Gouda] z.j. [1951]).
  • ‘Ans Panhorst-Niesink, een prachtige sportloopbaan nog niet geheel ten einde’, De Atletiekwereld 30 (1964) 8.
  • Aad Heere en Bart Kappenburg, 1870-2000. 130 jaar atletiek in Nederland (Nieuwegein z.j. [2000]).
  • Kees Kooman, Een koningin met mannenbenen. Fanny Blankers-Koen, atlete van de eeuw (Amsterdam 2003).
  • [Rouwadvertentie Anna Elisabeth Panhorst-Niesink], De Telegraaf, 28-7-2010.

Illustratie

Ans Niesink tijdens het Nationaal Pinkster Athletiek Tournooi, 28-5-1944. Uit: www.atletiekhistorici.nl (met toestemming van Johan Panhorst).

Auteur: Marielle Scherer (met dank aan Johan Panhorst)

laatst gewijzigd: 04/10/2016

De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.