© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Rik Hoekstra, Beck, Pieternella, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Pieternella_Beck [26/12/2017]
BECK, Pieternella (geb. Den Haag 18-9-1925 – gest. Málaga, Spanje 26-11-2009), jazzpianiste en zangeres. Dochter van Floor Beck (1886-1960), procuratiehouder en koopman, en Johanna Westerbaan (1895-1984). Pia Beck had een relatie met Marga Samsonowski (1925-2009).
Pieternella (Pia) Beck werd geboren in een doorsnee middenklassegezin in Den Haag. Al vroeg legde ze een talent voor muziek aan de dag. Later vertelde ze in interviews graag dat ze als kind allerlei instrumenten kon bespelen, tot verbazing van haar omgeving. Ze legde zich toe op de piano, maar gestructureerde muziekles mislukte omdat haar spel te ongepolijst was. Volgens Beck stuurde haar leraar, niemand minder dan Bernard Haitink, haar weg met de boodschap dat ze haar ‘unieke zigeunertalent’ maar elders moest beproeven. Carrière in de muziekIn de oorlogsjaren 1940-1945 ging Pia Beck optreden met het dameszanggroepje de Samoa Girls. Na de oorlog nam ze als vocaliste en pianiste plaats in het Miller sextet van Ab Molenaar, dat swing speelde. Ze trad op voor Amerikaanse soldaten in Duitsland, tourde rond door Europa en trad vervolgens een half jaar lang op voor Nederlandse soldaten in Indonesië. In 1949 stapte Pia Beck uit de Millers en begon haar eigen trio, waarmee ze in de jaren vijftig overal in Nederland optrad, maar vooral in de Scheveningse gelegenheid De Vliegende Hollander. Haar muziek was voornamelijk boogie-woogie – haar eerste hit heette ook ‘Pia’s Boogie’. Ze speelde nummers uit het standaardrepertoire van de Amerikaanse jazz – wel het ‘jofele genre’ genoemd – maar ook Duitse en Franse liedjes (NRC, 6-11-1992). Ze wilde bovenal entertainen en muziek maken voor het grote publiek. Dit maakte haar in die jaren mateloos populair: naar eigen zeggen was ze ‘een aardige verkoopster van mezelf’ (gecit. Thuring 1973, 17). Regelmatig maakte Beck tournees door Europa en vanaf 1952 reisde ze ook naar de Verenigde Staten, waar ze gedurende de jaren vijftig een zekere populariteit genoot. Ze speelde met vele bekende artiesten en tot haar niet geringe trots haalde ze in 1956 zelfs een keer Time Magazine, dat haar de titel ‘The Flying Dutchess’ gaf. In deze tijd begon ook haar levenslange relatie met Marga Samsonowski, die was getrouwd met discjockey Pete Felleman en drie kinderen had. Begin jaren zestig trad Beck ook op in Las Vegas. Toch brak ze nooit echt door in de VS, naar eigen zeggen omdat ze te veel heimwee had naar Nederland en daarom te vaak naar huis ging. Pia Beck was ‘diva bij geboorte’ (Camps, 2009); ze hield van show, reed in opzichtige sportwagens, waarvan ze er volgens een interview 45 versleet, en had de allure van een ster. In een interview zei ze: ‘ik was echt een vamp, een star’ (gecit. De Cock, 3). Begin jaren zestig begon haar populariteit te tanen, vooral omdat ze met haar boogie-woogie geen aansluiting vond bij de veranderende populaire muziek en haar muziek dus gedateerd raakte. Rond 1965 gooide Beck het roer om. Ze ging samenwonen met Samsonowski, werd medeverantwoordelijk voor de opvoeding van de kinderen en vertrok vervolgens met Samsonowski en kinderen naar Torremolinos in Spanje. Daar verdween de ster Pia Beck in de anonimiteit. Ze had er, met wisselend succes, verschillende ondernemingen – waaronder een pianobar, een radioprogramma en later een makelaardij, en ze schreef reisboeken over de Costa del Sol. In de Spaanse pianobar trad ze nog wel op, maar in Nederland beperkte ze haar optredens tot een enkele keer op de televisie, om haar reisboeken aan de man te brengen. Medio jaren zeventig maakte Pia Beck met succes haar comeback in Nederland. Ze speelde nog steeds hetzelfde genre, dat nu een ouder publiek trok: men kwam luisteren om nostalgische redenen. In 1977 maakte ze furore door mee te doen in acties tegen de Amerikaanse anti-homo activiste Anita Bryant. Beck bleef optreden tot 2003 – tot haar 78ste – maar kreeg er steeds minder zin in. Uiteindelijk deed ze haar piano zelfs weg, al was dat officieel omdat het instrument leed onder de droogte van het Spaanse klimaat. Ze bleef met haar vriendin en een hele stoet huisdieren wonen in het dorpje Churriana bij Torremolinos. Daar overleed Pia Beck op 26 november 2009, enkele maanden na Samsonowski, op de leeftijd van 84 jaar.ReputatiePia Beck was een flamboyante diva met veel succes in Nederland, Europa en de Verenigde Staten, met een navenante levensstijl. Tegelijk was ze ondernemend, goedlachs en geliefd bij het publiek. In interviews liet ze doorschemeren dat het Nederlandse muziekwereldje haar het succes misgunde, iets dat haar dwars zat. Ook gaf ze er blijk van dat ze zich altijd ‘Hollands’ bleef voelen, al zong ze ‘in twaalf talen, die ze niet sprak’. Haar latere populariteit was vooral van nostalgische aard. Al met al omspande haar carrière zo’n vijftig jaar. Pia Beck heeft ook een zekere bekendheid vanwege haar lesbische geaardheid, maar ze is nooit een boegbeeld van de homobeweging geworden. Haar relatie met een vrouw gold in de jaren vijftig en zestig nog wel als iets bijzonders. Ze deed er niet geheimzinnig over en was op den duur ook wel bereid op te treden tegen discriminatie, maar ze vond het een privékwestie en bleef erop hameren dat haar leven uit meer bestond dan haar geaardheid. Publicaties- The touch of my life: Elise over Pia Beck (Best 2000).
- De Pia Beck story (Amsterdam 1983).
- ‘Music: imported export’, Time Magazine, 2-4-1956.
- Leo Thuring, ‘Pia Beck: “Scheveningen is een walgelijke badplaats geworden”’, Leidsche Courant 29-1-1971, 5.
- Leo Thuring, ‘Pia Beck: “Op een kerkhof geniet je meer dan in dit Scheveningen...”’, Leidsche Courant 16-6-1973, 17-18.
- Henk van Gelder, ‘Pia Beck, the early years 1950-1956’, NRC Handelsblad, 6-11-1992.
- Marjolijn de Cocq, ‘Altijd met allure. “Zigeunertalent” Pia Beck werd een “big star”’, Leidsch Dagblad, 13-9-2003.
- Hugo Camps, ‘Ik heb een fantastisch leven gehad’, Elsevier, 26-11-2009 [interview].
- Henk van Gelder, ’Pia Beck (1925-2009)’, NRC Handelsblad, 26-11-2009, 9.
- www.piabeck.com
Biografienummer in 1001 Vrouwen: 975
laatst gewijzigd: 26/12/2017
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.