© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Vera Weterings, Broedelet, Wilhelmina, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/broedelet [13/01/2014]
BROEDELET, Wilhelmina (geb. Den Haag 4-10-1903 – gest. Amsterdam 3-7-1996), toneelspeelster en regisseuse. Dochter van Johan Wouter Broedelet (1877-1946), toneelschrijver en acteur, en Wilhelmina Christina van den Heuvel (1880-1939). Wilhelmina Broedelet trouwde op 8-2-1928 in Den Haag met Jan Remco Theodoor Campert (1902-1943), journalist en schrijver. Uit dit huwelijk, op 19-12-1932 ontbonden, werd 1 zoon geboren.
Wilhelmina (Joekie) Broedelet had geen gemakkelijke jeugd. Het huwelijk van haar ouders was slecht en haar vader leed aan depressies. Via haar vader raakte ze al vroeg bekend met de toneelwereld: ze ging mee naar voorstellingen van zijn stukken en thuis werd ook veel over toneel gepraat. In de vierde klas van de HBS stopte ze met school. Haar vader, die altijd met minachting over de school sprak, had voor haar een baan bij het Princesse Toneel in Den Haag geregeld. In 1923 maakte Joekie Broedelet haar toneeldebuut in het stuk Dicky van Armont, Gerbidon en Manoussi.In de jaren twintig frequenteerde Broedelet de Rattekelder, waar ook schrijvers en dichters als Adriaan Roland Holst, Martinus Nijhoff, Ben van Eysselsteijn en Jan Campert kwamen. Eysselsteijn en Campert werden verliefd op haar, maar Broedelet wist niet wie ze moest kiezen en vertrok met een Rijnboot naar Heidelberg. Daarvandaan schreef ze beiden dat ze was weggegaan om na te denken. Toen Campert reageerde met de woorden: ‘Meid, wat een goed idee’, koos ze voor hem. In 1928 trouwden ze, een jaar later werd hun zoon Remco geboren. In 1932 verliet Campert Broedelet. Ze woonde met haar zoon aan de Beeklaan (nr. 507), later aan de Hooigracht (nr. 1d). Omdat ze vaak op tournee was, vertrouwde ze Remco’s opvoeding toe aan haar vader of aan een huishoudster. Naar haar eigen zeggen was ze toen een ‘feministe door de omstandigheden’. Ze verdiende duizend gulden per jaar en speelde in talloze toneelstukken. Ook verhuurde ze in die tijd haar etage aan de dichter Jacques Bloem, toen hij net gescheiden was van de schrijfster Clara Eggink.In 1941 verhuisde Broedelet met Remco naar de Huidekoperstraat (nr. 23) in Amsterdam. Later in de oorlog bracht ze hem onder bij haar vriendin Mary Moody op de Veluwe, zodat ze kon blijven optreden. Het geld had ze hard nodig. In 1947 ging ze spelen bij het Hofstad Toneel, waarna engagementen volgden bij de Rotterdamse Comedie, de Haagsche Comedie en het Rotterdams Toneel. Tot haar repertoire behoorden onder meer rollen in Glazen speelgoed van Tennessee Williams en Candida van Bernard Shaw. In de jaren veertig en vijftig maakte ze enkele grote tournees door Indonesië, de Verenigde Staten, Mexico, Corsica en Italië.Verhalen over haar reizen publiceerde Broedelet in Je neemt jezelf overal mee (1959), waarin ze ook herinneringen aan haar toneelcarrière ophaalt. In opdracht van de Stichting voor Culturele Samenwerking tussen Nederland, Indonesië, Suriname en de Nederlandse Antillen (Sticusa) ging ze in 1960 voor twee jaar naar de Nederlandse Antillen. Daar trad ze niet alleen op als actrice maar ook als regisseuse bij amateurgroepen.Vanaf eind jaren zestig verscheen Broedelet in TV-series als Swiebertje (1968) en Kleine zielen (1969). Ook was ze te zien in enkele afleveringen van het Simplistisch Verbond en programma’s van Wim T. Schippers. In 1975 nam ze afscheid van het repertoiretoneel met een optreden in De drie zusters van Tsjechov. Hierna speelde ze nog in enkele speelfilms, waaronder Grijpstra & de Gier (1979) van Wim Verstappen en Een pak slaag (1979) van Bert Haanstra. Verder was ze actief als toneelvertaalster en criticus. Tussen 1988 en 1990 speelde ze in Sesamstraat de eigenwijze oma van Frank, waarschijnlijk een van haar bekendste rollen. Joekie Broedelet overleed na een kort ziekbed op 3 juli 1996 in Amsterdam. Ze werd op de Nieuwe Oosterbegraafplaats gecremeerd. ReputatieJoekie Broedelet heeft in haar lange arbeidzame leven met een nuchter soort dienstbetoon honderden rollen gespeeld. Haar zoon Remco Campert zei hierover in een interview met Hugo Camps: ‘Zij heeft haar leven in haar eentje gemaakt. Ze heeft zich tevreden gesteld met een tweedeplansrol, in het theater en in het leven. Ze heeft altijd geweten dat ze niet een van de grote actrices was’ (Elsevier, 2-10-1999). Zelf zei ze over haar werk in de AVRO-documentaire Gespeelde levens (1993): ‘Ik heb mijn werk altijd zo goed mogelijk gedaan, niet meer en niet minder’. Toneelspelen was voor haar een vak, geen roeping. Het was haar broodwinning en daarom nam ze vrijwel iedere rol aan die ze kon krijgen. Broedelet is dan ook nooit een ‘ster’ geweest.RollenJoekie Broedelet speelde behalve in bovengenoemde ook in de volgende films en televisieseries. Voor een complete filmografie, zie The Internet Movie Database.Speelfilms- Merijntje Gijzen’s jeugd (1936).
- De vergeten medeminnaar (1936).
- Maria (1986).
- Centraal station (1974).
- Wassen en föhnen (1975).
- Van Kooten en De Bie: Op hun pik getrapt (1979).
- Medisch Centrum West (1988).
- F. van Campenhout, Grote ontmoetingen. Remco Campert (Brugge 1979).
- Bibeb, ‘Joekie Broedelet. “Ik heb zoveel levens geleefd, ik heb weinig overgeslagen”’, in: Idem red., Bibeb & de kunst (Amsterdam 1985) 82-95.
- ‘Actrice Broedelet overleden’, Algemeen Dagblad, 5-7-1996, 21.
- ‘Actrice J. Broedelet (92) overleden’, Het Parool, 4-7-1996, 4.
- ‘Actrice Joekie Broedelet overleden’, De Stem, 5-7-1996, 1.
- ‘Joekie Broedelet 1903-1996’, Trouw, 4-7-1996.
- ‘Joekie Broedelet (1903). Een dienende actrice in de goede zin des woords’, De Volkskrant, 5-7-1996, 7.
- ‘Joekie Broedelet overleden’, Brabants Dagblad, 5-7-1996, 9.
- Henk van Gelder, ‘Joekie Broedelet 1903-1996: Arbeidzaam’, NRC Handelsblad, 4-7-1996, 6.
- Hugo Camps, ‘“Ik hou van humor, om het slordig te zeggen”. Remco Campert, zeventig jaar verrukkulluk’, Elsevier (2-10-1999) 40-42.
- Daan Cartens, ‘Al die dromen al die jaren. Een schrijversleven in citaten en fragmenten’, in: Daan Cartens, Aad Meinderts en Erna Staal red., Al die dromen al die jaren. Schrijversprentenboek 46: Remco Campert (Amsterdam 2000) 9-88.
Biografienummer in 1001 Vrouwen: 906
laatst gewijzigd: 13/01/2014
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.