Call for Papers: Haven, Metropool, Hinterland: Hamburg en Rotterdam in de 20ste eeuw

De Werkgroep Duits-Nederlandse Geschiedenis (ADNG) organiseert sinds 2010 jaarlijks workshops om lopende onderzoeksprojecten te presenteren en kritisch te bediscussiëren. De nadruk in de werkgroep ligt op de 20e eeuw en de voertalen zijn Duits, Nederlands en Engels.

De Forschungsstelle für Zeitgeschichte in Hamburg (FZH) onderzoekt de geschiedenis van de 20e eeuw met het accent op Hamburg en Noord-Duitsland. De FZH maakt de resultaten zowel voor de inwoners van Hamburg als de algemene wetenschappelijke discussie toegankelijk door middel van boeken en artikelen, lezingen en conferenties. De FZH werkt sinds 1997 in de vorm van een stichting, die van de Freie und Hansestad Hamburg wordt ondersteund. Sinds 2000 is de FZH een wetenschappelijke instelling van de Universiteit Hamburg.

De volgende workshop vindt plaats op 24/25 maart 2017 in de ruimtes van de FZH en concentreert zich op stadshistorische ontwikkelingen in Duitsland en Nederland. Daarbij zal de focus op Rotterdam en Hamburg liggen, de twee steden met de grootste zeehavens. Behalve de presentatie van vergelijkende projecten – ook met betrekking tot andere steden – is eveneens de presentatie van historisch georiënteerde projecten van nabijgelegen disciplines zoals sociologie, architectuurgeschiedenis of cultural memory studies mogelijk. (R)MA-Studenten en Promovendi die zich met de Duits-Nederlandse geschiedenis in de 20e eeuw in het algemeen bezighouden, kunnen zich met hun projecten voor een posterpresentatie aanmelden.

Rotterdam ontving in het jaar 1948 de koninklijke toestemming om het devies “sterker door strijd” in het stadswapen op te nemen. Het devies heeft aan de ene kant betrekking op de ervaringen van de Tweede Wereldoorlog en verwijst aan de andere kant naar de steevaste gevecht tegen water en zand die de haven bedreigden. Freie und Hansestadt Hamburg beklemtoonde in 1952 in zijn grondwet als wereldhavenstad “een […] bijzondere taak voor het Duitse volk te willen vervullen” en “in de geest van de vrede tussen allen werelddelen en volken van de wereld te willen bemiddelen”. De Rotterdamse haven was voor Hamburg vooral na 1945 tegelijkertijd voorbeeld en schrikbeeld, maar de twee steden concurreerden al in de vroege 20e eeuw als deel van hun landen en in de directe concurrentie om economische en politieke middelen.

In de tweede helft van de 20e eeuw doorliepen Rotterdam en Hamburg allebei fases van wederopbouw na de enorme oorlogsverwoestingen, industrialisatie, deïndustrialisatie en structuurveranderingen zoals herurbanisatie. Ondanks de haveneconomische concurrentie, die door de Europese integratie groeide, werkten beide steden ook samen, bijvoorbeeld bij het uiten van hun belangen tegenover de nieuwe Europese instituties. Regelmatige contacten tussen de stadsregeringen en wederzijdse bezoeken van vakdelegaties maakten uitwisseling van informatie mogelijk op heel diverse gebieden, zoals stimulering van de economie, stadsplanning, woningsbouw of verkeersbeleid.

De altijd weer gevierde internationaliteit van de havensteden leidt tot vragen wat betreft de omgang met culturele diversiteit en migratie, zowel op het waarnemingsniveau als ook op het handelen in het politieke en sociale vlak. Voor de afgelopen decennia bieden ok zulke verschillende gebieden als de omgang met de sociale uitdagingen van de moderne grootstad of de stedelijke herinnerings- en feestcultuur mogelijkheden voor vergelijkende beschouwingen.

Geïnteresseerden zijn van harte uitgenodigd om een abstract (300 woorden) met een kort curriculum vitae in te dienen tot 13 november 2016 (lezingen) resp. tot 25 november 2016 (poster) bij:

Esther Helena Arens: esther.arens@uni-koeln.de en

Christoph Strupp: strupp@zeitgeschichte-hamburg.de

Mocht u vragen hebben, kunt u natuurlijk altijd contact opnemen.

Zie ook https://adngwdng.hypotheses.org/