‘Culturele industrie’ bloeide al in de Republiek – Promotie Clara Rasterhoff

De kenmerken van de hedendaagse creatieve productie en culturele industrie zijn ook van toepassing op de vroegmoderne tijd. Dat concludeert Clara Rasterhoff in haar proefschrift, waarop zij op 5 september promoveert aan de Universiteit Utrecht.

Culturele industrie is tegenwoordig een ‘hot topic’ en stedelijke beleidsmakers verdringen elkaar om nieuwe creatieve steden te creëren. In haar proefschrift laat Rasterhoff zien dat stedelijke concentratie van hoogwaardige culturele productie niet alleen van onze tijd is, maar al aan het eind van de zestiende eeuw in diverse steden in de Republiek een geweldige vlucht nam. Geïnspireerd door economisch-geografische literatuur zocht Rasterhoff uit via welke mechanismen creatief potentieel omgezet kon worden in succesvolle culturele productie. Ze richtte zich op twee case studies: de uitgeverij en de schilderkunst. Voor het eerst worden die in dit proefschrift beschouwd als culturele industrieën. Rasterhoff betoogt dat in de culturele industrieën in de Republiek een vruchtbaar evenwicht kon ontstaan tussen verankering in innovatieve ‘clusters’ en flexibiliteit in de open stedelijke structuur van de Republiek. Zolang de binnenlandse markt niet verzadigd raakte, kon binnen dit raamwerk creatief potentieel vrijwel volledig worden benut. Dit proefschrift laat zien dat succesvolle culturele productie sterk lokaal en historisch bepaald is en dat creativiteit niet uit het niets kan worden aangesproken.