De jeugd van tegenwoordig

Ilse en Demi zijn een half uur te vroeg. Als ik de ontvangstruimte binnenloop zitten ze kaarsrecht achter een kopje thee. Ze hebben anderhalf uur in de trein gezeten: om 6:45 zijn ze vertrokken vanuit Oss. Elyse loopt als derde binnen, dan Mettina, Lara, Eden. Toptalenten zijn dit: toekomstige wetenschappers, beleidsmakers, misschien wel museumdirecteuren. In totaal dertien eindexamenleerlingen VWO, uit heel Nederland, zitten op 12 maart om 9:30 aan de lange vergadertafel in het kantoor aan de Hobbemastraat.

We ontvangen hen omdat ze een bijzonder goed profielwerkstuk hebben geschreven: ze zijn genomineerd voor het Rijksmuseum Junior Fellowship, een profielwerkstukprijs die we ontwikkelen met de NTR. De komende vijf dagen zullen deze leerlingen trainingen, workshops, en masterclasses volgen in het museum. Ze gaan onder begeleiding van de NTR een eigen lesfilm produceren, regisseren en opnemen. Daarnaast helpt het Rijksmuseum hen om een eigen rondleiding samen te stellen op basis van hun profielwerkstuk. Uiteindelijk zal één van hen de hoofdprijs winnen: een studiebeurs van €1.500,-.

Phaedra en Désirée tijdens de workshop Citroen van toen. Foto: Bibi Veth

Terwijl ik koffie inschenk en potloden en plattegronden klaarleg, merk ik dat ik zelf ook tamelijk gespannen ben. Hoe gaat dit uitpakken? Hoe zal het gaan, het filmen op zaal, in de grote drukte? Wat als de leerlingen elkaar totaal niet blijken te liggen? Is het vijfdaagse programma inhoudelijk wel uitdagend genoeg voor deze bollebozerige types? Want hoewel we ons best hebben gedaan om het zo interessant mogelijk te maken voor deze doelgroep, kun je pas in de praktijk toetsen of dat echt gelukt is.

Demi, Ilse en Elyse filmen in de Voorhal van het Rijksmuseum. Foto: Bibi Veth

Zoals mij wel vaker gebeurt, blijk ik me voor niets zulke zorgen te hebben gemaakt. De dagen rijgen zich aaneen en hoe verder we komen, hoe blijer ik word. Dat abstracte projectplan over ‘talentontwikkeling’ en het theoretische idee van ‘inspiratie’ krijgen een andere dimensie als je elke ochtend de deur open doet voor dertien jonge mensen die er wíllen zijn. Die ‘huppelend’ naar Amsterdam afreizen, zoals één moeder me later toevertrouwt. Die hun toetsen verzetten omdat ze niets willen missen. Die al het geleerde direct praktisch toepassen: leergierig, gedreven, tot in hun tenen gemotiveerd.

Ik had natuurlijk eerder kunnen bedenken dat dit een bijzondere groep zou zijn, want hun profielwerkstukken vertoonden een originaliteit die verbluffend was. In de eerste plaats was geen vorm hetzelfde: een documentaire, een serie schilderijen, een praktisch onderzoek naar kunstbeschouwing. Molly en Loulou bouwden zelfs een poppenhuis: een gigantische constructie met zes historische stijlkamers. De hele afdeling had de minuscule details bewonderd, van het bezempje in de keuken tot het zelfgebouwde Mondriaan-bed.

Het poppenhuis van Loulou en Molly

Maar ook de onderwerpen en de uitwerking waren van een bewonderenswaardige kwaliteit. Op de afdeling ging het tijdschrift ‘Smakelijke geschiedenis’ van Désirée van hand tot hand: tientallen artikelen over culinaire geschiedenis prachtig vormgegeven, met uitputtende bronvermelding. Edens werkstuk was in zulk mooi Engels geschreven dat ik er als native speaker kippenvel van kreeg. Ze had het kunnen inleveren aan een willekeurige universiteit en nóg op een waanzinnige beoordeling kunnen rekenen. Hetzelfde gold voor het onderzoek naar de negentiende-eeuwse militair Benedictus van Heutsz, en de studie naar het portret van Rutger Jan Schimmelpenninck uit 1802.

Eden Brüninghaus wint de hoofdprijs. Foto: Bibi Veth

Eden Brüninghaus heeft de hoofdprijs gewonnen – en zeer terecht – maar deze leerlingen zijn allemaal het scouten waard. Let dus goed op de volgende namen! Thomas van Huissteden, Daphne Korsman, Mettina Bleker, Elyse de Waard, Lara Roeven, Phaedra Haringsma, Chatainya Cruden, Ilse Mulder, Demi van Deutekom, Désirée Kroep, Molly Witman en Loulou Oudshoorn. Ik voorspel: deze jeugd heeft de toekomst.

Voor meer informatie over het Rijksmuseum Junior Fellowship: www.rijksmuseum.nl/junior-fellowship