De Nacht Is Jong – de historici van de toekomst

Vraagtekens bij de huidige beeldvorming over de jaren twintig, een discussie over de Grootste Historicus aller tijden… en die van de toekomst! Op vrijdagavond 14 juni vond in de Rode Hoed in Amsterdam de eerste editie van De Nacht Is Jong plaats. De Nacht Is Jong was het vervolg op de Dag van de Jonge Historicus (september 2012) en werd georganiseerd door het Platform voor Jonge Historici, onderdeel van Jonge Historici Schrijven Geschiedenis (JHSG). Tijdens deze avond, die in het teken stond van de Roaring Twenties, gingen jonge historici met elkaar in debat.

Beeldvorming over de jaren twintig

Voorgegaan door emeritus hoogleraar Duitse geschiedenis Frits Boterman, debatteerden jonge historici Esther Ladiges (1984) en Kiki Varekamp (1986) over het ware gezicht van de jaren twintig. In de huidige beeldvorming over de Roaring Twenties overheerst het beeld van culturele bloei, nachtclubs, succes, geld en emancipatie. Een beeld dat wordt afgezet tegen de herinneringen aan de wereldoorlogen die het tijdvak insluiten. Maar waren deze turbulente jaren wel zo romantisch als de beeldvorming doet vermoeden?

Ladiges en Varekamp plaatsten beiden zwarte kanttekeningen bij de jaren twintig in de Weimarrepubliek. Ladiges haalde het politieke geweld van de periode aan en schetste hoe Weimar-Duitsland het toneel werd van seriemoorden, straatgeweld en de opkomst van extreem-rechtse paramilitaire organisaties. Varekamp legde de nadruk op het veranderde vrouwbeeld, het zedelijk geweld en de lustmoorden in de Großstadt Berlijn. De dames vonden elkaar tijdens het debat in een beeld van moreel verval en gewelddadige excessen in de roerige jaren twintig.

Grootste Historicus Aller Tijden

Thijs Bogers (1983) trapte vervolgens de discussie over de Grootste Historicus Aller Tijden af met een pleidooi voor Johan Huizinga, gevolgd door Niels Graaf (1991) die Jacques Presser opvoerde. Liesbeth van de Grift (1978) zou Thea Beckmanverdedigen maar legde de verkiezing terzijde en maakte van deze gelegenheid gebruik het publiek met een wedervraag te verrassen. Doet het er eigenlijk toe wie de Grootste Historicus Aller Tijden is? Moesten wij onszelf tijdens deze avond, die in het teken van de jongeren stond, niet de vraag stellen waar de historicus van de toekomst aan zou moeten voldoen? Wat maakt een historicus groot? En welke eigenschappen bezit hij of zij?

De toekomst van jonge historici

Hiermee gaf Van de Grift een voorzet voor een belangrijke vraag die vandaag de dag jonge historici bezighoudt. Hoe moeten zij omgaan met een veranderd toekomstperspectief? Hoe kunnen zij zich onderscheiden op een krimpende arbeidsmarkt en tegelijkertijd aan hun historische interesses vasthouden? Volgens Van de Grift zal deze generatie verder moeten kijken dan de traditionele geschiedbeoefening gaat. Onderzoek zal zich in de toekomst niet alleen in de ivoren torens van universiteiten afspelen, maar moet de straat op en de grens over. Er bestaat vraag naar historische duiding en het is aan historici van nu om hier op creatieve wijze op in te spelen.

Het publiek in debat

Haar pleidooi leidde tot een levendige discussie met het publiek over studeerkamergeleerden, alternatieve financieringswijzen zoals crowdfunding, het onderscheid tussen journalistiek en geschiedschrijving en de (on)wenselijkheid van de leerstoel Vaderlandse geschiedenis. Terwijl de leermeesters uit het verleden tevergeefs wachtten op hun verkiezing tot Grootste Historicus Aller Tijden, hield het jonge publiek zich alvast bezig met hun opvolger.

Een succesvolle eerste editie

De eerste editie van De Nacht Is Jong was een groot succes en de sfeervolle avond werd afgesloten met een swingend feest. De Nacht was georganiseerd met het doel de kwaliteiten en talenten van jonge historici onder de aandacht te brengen en om jonge historici de kans te geven een actieve rol in het publieke debat te spelen. Dat is de organisatie zeker gelukt en het is te hopen dat er nog vele Jonge Nachten zullen volgen.

Florine Weekenstroo (Huygens ING)