Persoonlijke aanvallen van nul tot nu: karaktermoord en media in historisch perspectief

Hoewel we vaak geneigd zijn karaktermoord als een typisch hedendaags verschijnsel te beschouwen, reiken de historische wortels ver terug. Door de eeuwen heen zijn talloze keizers, koninginnen, pausen en presidenten het mikpunt van persoonlijke aanvallen geweest. Daarbij werden allerlei media ingezet, van toespraken, kronieken en pamfletten tot spotprenten en televisiespotjes. 

Naar aanleiding van het themanummer ‘Karaktermoord en media’ van het Tijdschrift voor Geschiedenis dat onlangs verscheen, plaatsen de sprekers praktijken van karaktermoord in historisch perspectief. Martijn Icks en Eric Shiraev bespreken respectievelijk de meedogenloze politieke toespraken van de Romeinse redenaar Cicero en de manier waarop de Amerikaanse generaal en president George Washington door middel van vervalste brieven door het slijk werd gehaald. Daarnaast is er ook aandacht voor karaktermoord in de Nederlandse politiek. Carla Hoetink gaat in op persoonlijke aanvallen in onze parlementaire geschiedenis en onderzoeksjournalist Ariejan Korteweg maakt ons deelgenoot van zijn ervaringen met karaktermoord op het hedendaagse Binnenhof. 

Over de sprekers 

Edwina Hagen is historicus (Vrije Universiteit Amsterdam) en publiceerde onder andere de biografie President van Nederland. Rutger Jan Schimmelpenninck 1761-1825 (2012), een artikel over de karaktermoord op deze staatsman, en “Character attacks on Dutch revolutionary Adam Gerard Mappa (1754-1828)”, in: E.B. Shiraev, e.a. (eds.) Routledge Handbook of Character Assassination and Reputation Management (2019). 

Martijn Icks is historicus van de Romeinse oudheid (Universiteit van Amsterdam) en is gespecialiseerd in keizerlijke beeldvorming en karaktermoord als historisch verschijnsel. Hij schreef onder andere The Crimes of Elagabalus: The Life and Legacy of Rome’s Decadent Boy Emperor (2011) en Character Assassination and Reputation Management: Theory and Applications (2021). 

Eric Shiraev is specialist in politieke psychologie (George Mason University, Virginia) en legt zich toe op karaktermoord vanuit intercultureel en multidisciplinair perspectief. Hij is de auteur en redacteur van meer dan twintig boeken, waaronder Cross-Cultural Psychology (7e ed. 2021) en Character Assassination and Reputation Management: Theory and Applications (2021). 

Carla Hoetink is politiek historicus (Radboud Universiteit Nijmegen) met een specialisme in de taal en cultuur van de Nederlandse politiek. In 2020 ontving zij de D.J. Veegens Prijs voor haar proefschrift Macht der gewoonte. Regels en rituelen in de Tweede Kamer na 1945. Haar nieuwste boek is Terug naar het Binnenhof 1945. De Tweede Kamer in ere hersteld (2020). 

Ariejan Korteweg was correspondent Parijs en is politiek verslaggever voor de Volkskrant. In zijn eigen verslaggeverscolumn op donderdag publiceerde hij onder andere “Hoe pleeg je karaktermoord op het Binnenhof? Vier schoolvoorbeelden” (2019). Hij is auteur van de boeken Lobbyland. De geheime krachten in Den Haag (2016) en Surplace. Over de ziel van Frankrijk (2013). 

Meld u aan via deze pagina.