Promotie Hanneke Tuithof – The characteristics of Dutch experienced history teachers’ PCK in the context of a curriculum innovation

Op 23 juni verdedigt Hanneke Tuithof (Cultuurgeschiedenis) haar proefschrift over de vakdidactische kennis van Nederlandse geschiedenisdocenten in de context van het nieuwe examenprogramma dat in 2007 werd ingevoerd in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. Uit haar onderzoek blijkt dat de verandering in het examenprogramma bij veel docenten leidt tot stress en soms tot een minder diverse vakdidactische kennis.

Examenprogramma
Sinds 2007 werken Nederlandse geschiedenisdocenten met een nieuw examenprogramma in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. Het nieuwe programma is globaal omschreven met een referentiekader van tien tijdvakken dat de gehele geschiedenis omvat. Terwijl er voorheen strak omschreven thema’s waren, moeten docenten nu zelf een invulling geven aan de kenmerkende aspecten door historische gebeurtenissen, personen en ontwikkelingen te kiezen. Uit evaluaties bleek dat dit moeilijk is voor de docenten. De Nederlandse geschiedenisdocenten moesten hun vakdidactische kennis aanpassen om dit nieuwe examenprogramma aan hun leerlingen te onderwijzen.

Pedagogical Content Knowledge
Tuithof gebruikt in haar onderzoek het concept Pedagogical Content Knowledge (PCK) voor vakdidactische kennis en schaart zich daarmee in een internationale onderzoekstraditie die Lee Shulman in 1986 startte. PCK is de kennis die docenten gebruiken om vakkennis te transformeren voor een specifieke groep leerlingen, zodat deze leerlingen de kennis begrijpen en kunnen verwerken. Er is tot nu toe internationaal veel onderzoek gedaan naar de PCK van (beginnende) bètadocenten, met haar promotieonderzoek breidt Tuithof kennis op het gebied van PCK uit naar het domein van geschiedenisdocenten.

PCK bij geschiedenisdocenten
Ze analyseert de vakdidactische kennis van ervaren geschiedenisdocenten die te maken kregen met het nieuwe examenprogramma. De verandering in het examenprogramma leidt bij veel docenten tot stress en soms tot een minder diverse PCK. Op grond van dit onderzoek pleit Tuithof voor meer beschrijvingen van de PCK van docenten, omdat er dan meer kennis verzameld kan worden ten aanzien van de verschillen en overeenkomsten tussen de verschillende schoolvakken, dat is belangrijke informatie als vakken willen of moeten samenwerken (denk aan het overheidsprogramma over onderwijsvernieuwing Onderwijs2032).

Meer informatie: www.uu.nl