Promotie L. Deinsen – Literaire erflaters. Canonvorming in tijden van culturele crisis, 1700-1750

In tijden van culturele crisis – zoals nu – houden Nederlanders van lijstjes en literaire canons. Dat was ook al zo in de 18de eeuw. Deze periode is vaak gekenmerkt door de angst voor buitenlandse invloeden en een gebrek aan interesse voor het eigen Nederlandstalige literaire verleden. Dat wil het cliché. Van Deinsens onderzoek toont echter aan dat juist een periode van culturele crisis aanleiding gaf tot pittige discussies over het vaderlandse literaire erfgoed. Toen ontstond als reactie op de (vermeende) verfransing van de Nederlandse cultuur een zoektocht naar de hoogtepunten van de Nederlandstalige literatuur. Literatuurliefhebbers organiseerden verkiezingen voor de beste Nederlandse dichter. Ook gingen zij in de huiselijke omgeving van boekenverzamelingen en privébibliotheken op zoek naar de hoogtepunten van de Nederlandstalige literatuur. Een treffend voorbeeld is het Panpoëticon Batavûm, een verzamelaarskabinet waarin de portretten van ruim 300 schrijvers werden samengebracht. Tijdgenoten bezochten de verzameling en waren vol lof over dit monument voor de Nederlandse literaire canon, dat nu dankzij een digitale reconstructie (www.schrijverskabinet.nl) weer herleeft.

Lieke van Deinsen (Zevenaar, 1987) studeerde Nederlandse Taal & Cultuur en Letterkunde & Literatuurwetenschap aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Ze is onder andere bestuurslid van de Werkgroep Achttiende Eeuw, penningsmeester van de Stichting voor Vrouwengeschiedenis van de Vroegmoderne Tijd (SVVT) en redacteur van het Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis. Van haar hand verschenen recentelijk de studie The Panpoëticon Batavûm. The portrait of the author as a celebrity (2016) en de bundel Taste & Smell in the Eighteenth Century (met Beatrijs Vanacker & Inger Leemans red., 2017). Voor haar onderzoek ontving zij onder meer een beurs van NWO, het Johan Huizinga Fellowship (2015-2016, Rijksmuseum) en het Elsevier-Fellowship (2016, Scaliger Instituut). Ze werkt momenteel bij de afdeling Research van het Rijksmuseum.