KVAN-dagen 2013
Op 10 en 11 juni kwamen zo’n 400 archivarissen uit heel Nederland bijeen om elkaar te ontmoeten, te debatteren en kennis uit te wisselen. Het jaarlijkse evenement van de Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland (KVAN) vond dit keer plaats in het majestueuze gebouw De Bazel, voormalig hoofdkantoor van de Nederlandsche Handelmaatschappij en sinds 2007 het onderkomen van het Amsterdamse Stadsarchief. Het centrale congresthema was dit jaar ‘Kiezen’.
Programmalijnen
Deelnemers konden kiezen uit een aanbod van in totaal 24 lezingen, presentaties en workshops die gegroepeerd waren rond vier parallel lopende programmalijnen: digitale dilemma’s; selectie en toegang; professie; nieuwe zakelijkheid/beheer en behoud. Veel van de thema’s die werden besproken hadden op een of andere manier betrekking op de grote veranderingen als gevolg van de digitalisering van de informatiehuishouding. Die digitalisering heeft niet alleen verstrekkende gevolgen voor allerlei basisfuncties als selectie, beheer en beschikbaar stellen van digitaal gevormd archief, zij leidt bij gebruikers ook tot allerlei verwachtingen over digitale toegang tot oorspronkelijk analoog archiefmateriaal.
Keynotes
Beide congresdagen werden ingeleid door een keynote lezing. Op maandag sprak Sheila Anderson, hoogleraar e-research aan de faculteit Digital Humanities van het Londense King’s College over de kansen van e-research. Een interessante vraag die zij opwierp was hoe informatie die tijdens een onderzoeksproces wordt gegenereerd, kan terugvloeien naar het archief zodat volgende onderzoekers als het ware over verrijkt archief kunnen beschikken. De tweede dag werd afgetrapt door Marcel Wissenburg, hoogleraar politieke theorie aan de Radboud Universiteit Nijmegen die archivarissen een spiegel voorhield door een aantal artikelen van de beroepscode voor archivarissen als uitgangspunt te nemen en zich af te vragen waardoor de archivaris zich in zijn keuzes (bijvoorbeeld ten aanzien van de vraag welke archieven bewaard moeten blijven) eigenlijk laat leiden. Hij stelde dat het willen opereren vanuit een brede consensus over selectiecriteria, een technische vorm van kiezen betekent die er eigenlijk op gericht is niet te kiezen. Het tragische is echter dat de archivaris er niet aan ontkomt het politieke te omarmen omdat hij met tegengestelde belangen wordt geconfronteerd en knopen moet doorhakken.
Onderwerpen
In een deel van de workshops en lezingen ging het om puur technische en organisatorische kwesties als hoe kan ‘born-digital’ archief duurzaam in een e-depot worden opgeslagen en hoe kunnen kleine archiefdiensten een e-depot voorziening bieden? Dit vraagstuk van e-depots houdt de gemoederen al een flink aantal jaren bezig en geleidelijk aan wordt door archiefinstellingen steeds meer ervaring opgedaan. Maar ook heel andere kwesties werden besproken zoals bekostigingsmodellen voor gedigitaliseerd archief of waarom de ontwikkelingen in de digital humanities van belang zijn voor de koers van archiefinstellingen en de wijze van toegankelijk maken van de archieven die zij beheren. Archiefbeherende instellingen hebben omvangrijke collecties boordevol gegevens in huis terwijl ‘digitale’ geesteswetenschappers steeds geavanceerdere gereedschappen om de gegevens in een specifieke onderzoeksomgeving te kunnen gebruiken. Petra Links (archivaris bij NIOD) en Ivo Zandhuis (ICT-adviseur) pleitten bijvoorbeeld voor een veel nauwere samenwerking tussen geesteswetenschappers en collectiebeherende instellingen zodat de analysetools die nu vaak voor een specifiek onderzoek worden ontwikkeld, veel breder kunnen worden ingezet.
Duparc-prijs
Het tweedaagse congres werd afgesloten met het uitreiken van de Mr. F.J. Duparc-prijs aan Nico Vriend voor zijn masterscriptie Het informatiesysteem en –netwerk van de Verenigde Oostindische Compagnie. Deze prijs, waaraan een geldbedrag van 2000 euro is verbonden, wordt een keer in de drie jaar uitgereikt voor een vernieuwende studie op het gebied van de archivistiek.
Charles Jeurgens (Universiteit Leiden)
Op 10 en 11 juni kwamen zo’n 400 archivarissen uit heel Nederland bijeen om elkaar te ontmoeten, te debatteren en kennis uit te wisselen. Het jaarlijkse evenement van de Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland (KVAN) vond dit keer plaats in het majestueuze gebouw De Bazel, voormalig hoofdkantoor van de Nederlandsche Handelmaatschappij en sinds 2007 het onderkomen van het Amsterdamse Stadsarchief. Het centrale congresthema was dit jaar ‘Kiezen’.
Programmalijnen
Deelnemers konden kiezen uit een aanbod van in totaal 24 lezingen, presentaties en workshops die gegroepeerd waren rond vier parallel lopende programmalijnen: digitale dilemma’s; selectie en toegang; professie; nieuwe zakelijkheid/beheer en behoud. Veel van de thema’s die werden besproken hadden op een of andere manier betrekking op de grote veranderingen als gevolg van de digitalisering van de informatiehuishouding. Die digitalisering heeft niet alleen verstrekkende gevolgen voor allerlei basisfuncties als selectie, beheer en beschikbaar stellen van digitaal gevormd archief, zij leidt bij gebruikers ook tot allerlei verwachtingen over digitale toegang tot oorspronkelijk analoog archiefmateriaal.
Keynotes
Beide congresdagen werden ingeleid door een keynote lezing. Op maandag sprak Sheila Anderson, hoogleraar e-research aan de faculteit Digital Humanities van het Londense King’s College over de kansen van e-research. Een interessante vraag die zij opwierp was hoe informatie die tijdens een onderzoeksproces wordt gegenereerd, kan terugvloeien naar het archief zodat volgende onderzoekers als het ware over verrijkt archief kunnen beschikken. De tweede dag werd afgetrapt door Marcel Wissenburg, hoogleraar politieke theorie aan de Radboud Universiteit Nijmegen die archivarissen een spiegel voorhield door een aantal artikelen van de beroepscode voor archivarissen als uitgangspunt te nemen en zich af te vragen waardoor de archivaris zich in zijn keuzes (bijvoorbeeld ten aanzien van de vraag welke archieven bewaard moeten blijven) eigenlijk laat leiden. Hij stelde dat het willen opereren vanuit een brede consensus over selectiecriteria, een technische vorm van kiezen betekent die er eigenlijk op gericht is niet te kiezen. Het tragische is echter dat de archivaris er niet aan ontkomt het politieke te omarmen omdat hij met tegengestelde belangen wordt geconfronteerd en knopen moet doorhakken.
Onderwerpen
In een deel van de workshops en lezingen ging het om puur technische en organisatorische kwesties als hoe kan ‘born-digital’ archief duurzaam in een e-depot worden opgeslagen en hoe kunnen kleine archiefdiensten een e-depot voorziening bieden? Dit vraagstuk van e-depots houdt de gemoederen al een flink aantal jaren bezig en geleidelijk aan wordt door archiefinstellingen steeds meer ervaring opgedaan. Maar ook heel andere kwesties werden besproken zoals bekostigingsmodellen voor gedigitaliseerd archief of waarom de ontwikkelingen in de digital humanities van belang zijn voor de koers van archiefinstellingen en de wijze van toegankelijk maken van de archieven die zij beheren. Archiefbeherende instellingen hebben omvangrijke collecties boordevol gegevens in huis terwijl ‘digitale’ geesteswetenschappers steeds geavanceerdere gereedschappen om de gegevens in een specifieke onderzoeksomgeving te kunnen gebruiken. Petra Links (archivaris bij NIOD) en Ivo Zandhuis (ICT-adviseur) pleitten bijvoorbeeld voor een veel nauwere samenwerking tussen geesteswetenschappers en collectiebeherende instellingen zodat de analysetools die nu vaak voor een specifiek onderzoek worden ontwikkeld, veel breder kunnen worden ingezet.
Duparc-prijs
Het tweedaagse congres werd afgesloten met het uitreiken van de Mr. F.J. Duparc-prijs aan Nico Vriend voor zijn masterscriptie Het informatiesysteem en –netwerk van de Verenigde Oostindische Compagnie. Deze prijs, waaraan een geldbedrag van 2000 euro is verbonden, wordt een keer in de drie jaar uitgereikt voor een vernieuwende studie op het gebied van de archivistiek.
Charles Jeurgens (Universiteit Leiden)
– See more at: http://www.historici.nl/Nieuws/Actueel/KVAN-dagen%202013#sthash.4PP8K8IM.dpuf
