Regeerakkoord bekend: wat is de rol van geschiedenis?

Deze week werd het regeerakkoord 2017-2021 gepresenteerd, met de optimistische naam Vertrouwen in de toekomst. De redactie van Historici.nl stimuleert graag een debat binnen de beroepsgroep over de rol die aan geschiedenis wordt toegeschreven. U kunt uw reactie mailen naar onze redactie. Begin volgende week publiceren wij een selectie van reacties.

In het regeerakkoord wordt gesproken van ‘een herkenbaar Nederland’, waar ‘onze taal, onze vlag, ons volkslied, onze herdenkingen en onze grondwet geen symbolische relicten [zijn], maar tekenen van de trots, vrijheden, rechten en plichten die horen bij Nederland, het Nederlanderschap en onze democratische rechtstaat’ (p. 2). Hierin is sterk de invloed van de verkiezingsprogramma’s van VVD en CDA terug te lezen. Zie de beschouwing van Kees Ribbens in aanloop naar de verkiezingen op Historici.nl hierover.

In het hoofdstuk ‘Investeren voor iedereen’ staat paragraaf 1.5: cultuur (pagina 19). Hierin lezen we onder andere dat het kabinet veel waarde hecht aan digitalisering, monumentenzorg en collectiebeheer. In de pers verschenen al de plannen over het verplichte bezoek aan het Rijksmuseum en parlement, het leren van het Wilhelmus en de rol van de canon. Deze plannen staan prominent in de definitieve versie van het regeerakkoord.

Het regeerakkoord verwoordt het als volgt:

• Monumenten, kunstwerken en archieven willen we beschermen en toegankelijk maken, ook met behulp van digitalisering. Speciale aandacht voor monumentale kerken, ook als die leeg komen te staan, is nodig. Er wordt geïnvesteerd in onderhoud en herbestemming. Particuliere monumentenbezitters blijven financieel gesteund worden. We trekken hier deze kabinetsperiode 325 miljoen euro voor uit.
• Door als overheid garant te staan voor geleende topstukken (indemniteitsregeling) kunnen tentoonstellingen makkelijker tot stand komen. Goed collectiebeheer, onderzoek, en ruimte voor nieuwe aankopen, vormen de basis voor waardevolle tentoonstellingen in de toekomst.
• We vinden het belangrijk de kennis over onze gedeelde geschiedenis, waarden en vrijheden te vergroten. Deze maken ons tot wat we samen zijn. In Nederland is iedereen gelijkwaardig, ongeacht geslacht, seksuele geaardheid of geloof. Tolerantie naar andersdenkenden is de norm en kerk en staat zijn gescheiden. In Nederland kun je kiezen welk geloof je wilt belijden, of om niet te geloven. Dit zijn waarden waar we trots op zijn en die ons maken tot wie we zijn. Het is van groot belang dat we die historie en waarden actief uitdragen. Het zijn ankers van de Nederlandse identiteit in tijden van globalisering en onzekerheid. Op school leren kinderen daarom het Wilhelmus, inclusief de context ervan. Ook maken we het mogelijk dat alle kinderen tijdens hun schooltijd het Rijksmuseum en ons parlement bezoeken. We investeren in het beter zichtbaar maken en zo mogelijk toegankelijk maken van historische plaatsen in het land die het verhaal van onze geschiedenis vertellen. De in 2006 opgestelde nationale canon is hierbij leidend. Deze nationale canon wordt uitgereikt aan jongeren die de leeftijd van 18 jaar bereiken en aan personen die het Nederlanderschap verwerven.