Staten en steden van Holland 1276-1544

Bewerkt door E.C. Dijkhof, J.W.J. Burgers, H. Kokken, W. Prevenier, J.G. Smit en J.P. Ward; met medewerking van M.Y.N. Boerkamp-Ruchtie, M.J. van Gent en M.J.C. Swüste

Het doel van dit project is de reconstructie van de vergaderingen van de Staten van Holland in de late Middeleeuwen en de daaraan voorafgaande vergaderingen van graaf en steden en steden onderling. Notulen of resoluties van deze vergaderingen ontbreken veelal. Aan de hand van overgeleverde secundaire bronnen moet de werking van deze vergaderingen worden gereconstrueerd.

De bestudering van de geschiedenis van de laat-middeleeuwse Hollandse Staten kan een belangrijke bijdrage leveren aan de bestudering van en inzicht geven in de voorgeschiedenis van dit lichaam, dat zo’n belangrijke rol heeft gespeeld tijdens de Tachtigjarige Oorlog en de periode van de Republiek der Verenigde Nederlanden.

Het voor het project verzamelde bronnenmateriaal is voornamelijk afkomstig uit rekeningen: de bodelonen in de rekeningen van de grafelijkheid van Holland met oproepen ter vergadering, diezelfde rekeningen en de rekeningen van de Hollandse steden met reisdeclaraties van de deelnemers. Daarnaast leveren de resoluties van de stedelijke vroedschappen gegevens over lastgeving en ruggespraak waarmee de delegaties aan de bijeenkomsten deelnamen, en lichten oorkonden, mandementen, ordonnanties en brieven ons in over de voorbereiding en de genomen besluiten van de dagvaarten. Het onderzoeksmateriaal van de vroegere bewerker P.A. Meilink berust bij het Huygens ING.

Verschenen zijn de delen I (1987-1991, in twee banden; tijdvak 1276-1433), II (tijdvak 1433-1467), III (tijdvak 1467-1477), IV (in twee banden, band 1 nog niet verschenen; tijdvak 1477-1494), V (tijdvak 1494-1506) en VI (tijdvak 1506-1515).

.Als nevenpublicatie is een bundeling teksten uitgegeven over het bestuur van Holland tussen 1299 en 1567: Holland bestuurd. Teksten over het bestuur en het graafschap van Holland in het tijdvak 1299-1567. De teksten hebben betrekking op de verhouding tussen de graven en de onderdanen en op de inrichting van het bestuur van het graafschap.

Twee dissertaties analyseren het bronnenmateriaal: H. Kokken, Steden en Staten. Dagvaarten van steden en Staten onder Maria van Bourgondië en het eerste regentschap van Maria van Bourgondië en het eerste regentschap van Maximiliaan van Oostenrijk (1477-1494) (‘s-Gravenhage 1991); J.P. Ward, The cities and states of Holland (1506-1515). A participative system of government under strain (s.l. 2001) (onuitgegeven proefschrift Universiteit Leiden).