Trouw viert feest
Trouw heeft wat te vieren. Tijdens de oorlog, 75 jaar geleden, werd de krant opgericht. Ter ere van de geboorte van prinses Margriet verscheen toen de Oranje-bode. Een illegaal blaadje, vanaf nummer twee Trouw geheten, dat na de oorlog uitgroeide tot het dagblad van gereformeerd Nederland. De lezersdag op 17 februari stond in het teken van dit jubileum.
Het zijn vooral de lezers die in het zonnetje worden gezet. Ze zijn uitgenodigd in de drukkerij van de Persgroep in Amsterdam. Hier wordt onder meer Trouw gedrukt. Bij aankomst vraag ik me af of ik op het goede adres ben. Is dit een dagbladpubliek of ben ik op een seniorenuitje aanbeland? Het één sluit het ander niet uit, zo blijkt. Het lijkt van alle tijden: bezoekers van musea, archieven en lezers van kranten – een enkele schoolklas daargelaten – zijn niet zelden op leeftijd. Alsof het verleden, de kunst of een dagblad pas echt gaan leven als de jonge jaren uit beeld verdwijnen.
Het plenaire programma, waar niet minder dan 800 lezers en medewerkers bij elkaar zitten, begint met een optreden van ZO! Gospel Choir. Het plezier spat ervan af. Na deze vrolijke opening is het tijd voor een serieus gesprek. Hoofdredacteur Cees van der Laan interviewt de neef van de belangrijkste verspreider van Trouw tijdens de oorlog, Wim Speelman, en de dochter van de eerste hoofdredacteur, Siewert Bruins Slot. In beide families wordt het dagblad nog altijd veel gelezen. Daarna volgt een indrukwekkende minuut stilte voor Wim Speelman, die zijn belangrijke werk voor de krant moest bekopen met de dood in februari 1945.
Dan draagt Van der Laan het stokje over aan presentatrice Annemiek Schrijver. Zij praat het plenaire programma aan elkaar dat bestaat uit gesprekken met Trouw-medewerkers, optredens van het gospelkoor en verschillende voordrachten. Tijdens dit programma kunnen plukjes lezers op weg naar het parallelprogramma. In verschillende ruimtes staan columnisten, tekenaars en journalisten klaar om met de lezers in gesprek te gaan. Ik snel naar de kamer waar Stevo Akkerman staat. Hij is mijn favoriete columnist. Hij weet week in week uit het nieuws op een verrassende en lichtvoetige manier te duiden, waarbij hij geregeld een inkijkje biedt in zijn eigen overwegingen en twijfels.
Hoe anders is dat bij een andere prominente columnist van Trouw: Sylvain Ephimenco. Hij neemt regelmatig op stellige wijze een controversieel standpunt in en kraakt wel eens het redactiebeleid van zijn krant. Omringd door een schare lezers vertelt hij over de afwegingen die hij maakt. Soms laat hij een column weken liggen en plaatst hij die alsnog als zich een moment aandient. Ook verzekert hij dat hij wel eens van mening verandert: ‘President Macron heeft een égo, ongekend. Maar ik word langzaam maar zeker positiever over hem.’
Terug naar het hoofdpodium. De politicoloog Peter Bootsma schreef een boek over het verleden van de krant. Het eerste exemplaar wordt uitgereikt aan prinses Margriet. Het is een boek bij een jubileum. In zo’n geval is het, als onderzoeker, zaak om de schijn te voorkomen dat je een al te jubelend boek hebt geschreven. De titel Trouw – 75 jaar tegen de stroom in is in dat licht wellicht wat onhandig gekozen. Dagblad Trouw ontwikkelde zich na de oorlog tot het gezagsgetrouwe medium bij uitstek. In de jaren zestig werden de bakens verzet en ging de krant mee met de stroom die we vandaag aanduiden als culturele revolutie.
Daarna is het tijd voor de borrel. Medewerkers, oud-hoofdredacteuren en lezers spreken elkaar. Ondertussen begint de rails boven de hoofden van de mensen te lopen. De voorbode dat het extra nummer van die dag eraan komt. De kranten komen langsgevlogen en worden vervolgens uitgedeeld. Hongerige lezers duiken er bovenop en zoeken zichzelf op de foto’s. De hoofdredacteur weet wel raad met het verleden. Hij schrijft in dit extra nummer: ‘Vanzelfsprekend is de krant nu qua inhoud en uitstraling anders dan tien, twintig of 75 jaar geleden, maar het schip vaart nog steeds met dezelfde ankers aan boord, de oude waarden van de krant.’
