Twitter op je boekenplank
‘Zonder digitale overlast het beste van Twitter in de kast.’ Donderdag is de laatste dag van de Voor de Kunst campagne van Tweetbundels: een ‘papieren monument van de vroege jaren van social media.’ Met deze ‘analoge vorm van retweeten’ probeert documentair fotograaf Jan Dirk van der Burg een podium te creëren voor waardevolle tweets die verloren dreigen te gaan in de krochten van het internet.’ Het enigszins vergelijkbare project TX.TO maakt het mogelijk om je sms-berichten te bewaren door ze af te laten drukken op papierrolletjes: ‘Unroll your story from the wooden tube and revive your best digital memories.’ Onschuldige nostalgie naar het oude vertrouwde papier, of serieus te nemen noodkreten van een dreigend gebrek aan digitale duurzaamheid?
Terug naar papier
Het lijkt Van der Burg vooral te doen om de veranderende betekenisgeving en waardering bij de verandering van medium: ‘Wat een Tweetbundel zo bijzonder maakt is de kracht van het papier. De vertaalslag van een vluchtige tweet op een beeldscherm naar de eeuwigheidwaarde en rust van boek brengt een enorm verhelderend inzicht. De Tweetbundelbox is een dwarsdoorsnede van het Twitterlandschap, alle kandidaten steken op hun eigen manier ver boven het maaiveld uit’
Toch is er bedoeld of onbedoeld ook een parallel te trekken met het proces van waardering en selectie van papieren archieven. Als het totale aanbod te omvangrijk blijkt om in zijn geheel te bewaren wordt op basis van uniciteit, representativiteit, populariteit of andere selectiecriteria een fractie geselecteerd om blijvend te bewaren. In wezen een ondoenlijke keuze, omdat de eigentijdse afwegingen natuurlijk nooit stroken met de toekomstige vragen en behoeftes van historici.
Teruggrijpen op het vertrouwde papier lijkt een paradoxale ontwikkeling in een digitaal tijdperk dat juist de belofte van het bewaren van alle digitale informatie in zich draagt. Ook de onlangs verschenen en lezenswaardige toekomstscenario’s van de archieffunctie schetsen een beeld waarin selecteren overbodig is geworden: ‘doordat alle informatie bewaard blijft, kunnen gebruikers in de toekomst aan de informatie alle vragen stellen die ze wensen’.
Een fraai vooruitzicht voor onze toekomstige vakgenoten, maar zo ver is het nog lang niet. De angst voor het verliezen van onze vluchtige, alledaagse digitale uitlatingen die in beide initiatieven besloten ligt, lijkt vooralsnog niet ongegrond. Vint Cerf, ‘Chief Internet Evangelist’ bij Google (zijn daadwerkelijke functieomschrijving) zorgde eerder dit jaar nog voor enige opschudding met zijn uitspraak dat je digitale foto’s die je wilt bewaren beter kunt afdrukken. Op de Google’s van deze wereld lijken we dus niet te hoeven rekenen voor duurzame digitale opslag.
Twitterarchief
Ook de Library of Congres (LOC) worstelt inmiddels al ruim vijf jaar met het beheren, ontsluiten en beschikbaar stellen van hun Twitterarchief, bestaande uit om en nabij de half biljoen tweets. Een potentiële historische goudmijn, zeker met behulp van digitale onderzoeksmethoden en –technieken waarmee de gigantische hoeveelheden data geanalyseerd en onderzocht kunnen worden.
Informatiewetenschapper Katrin Weller onderzocht de eerste helft van dit jaar in opdracht van het LOC hoe toekomstige historici social media zouden kunnen gebruiken als primaire bron en hoe deze informatie behouden zou kunnen blijven. Twitter kan volgens haar, naast meer traditionele bronnen en in relatie met andere (social) media een waardevolle bron zijn voor onderzoek naar belangwekkende gebeurtenissen of worden ingezet bij onderzoek naar het alledaagse leven of populaire cultuur. Vluchtige inkijkjes in het leven van alledag, die voorheen vaak verborgen bleven. Veelbelovende mogelijkheden, maar vooralsnog veelal toekomstmuziek.
Voor het digitaal archiveren van overheden zal vroeg of laat een infrastructuur worden opgetuigd, maar voor de informatie van de personen in die samenlevingen is dat nog maar zeer de vraag of het tegen die tijd al niet te laat is. Een digitale wereld die zich bovendien voor het overgrote deel buiten de muren van de gevestigde archiefinstellingen bevindt en waarvan archivarissen – zoals eerder beschreven – het inmiddels wel eens zijn dat het ondoenlijk is om deze zelfs maar gedeeltelijk ‘binnen’ te halen. Wie en of dit dan wel gaan doen? Wie het weet mag het zeggen. Tot die tijd zet ik voor de zekerheid toch maar een papieren tweetbundel in mijn boekenkast.
Verder lezen:
