Verslag tweede onderzoekscolloquium Netwerk Medische Geschiedenis
‘Spaar elkaar niet. We zijn hier vanmiddag om van elkaar te leren’. Met deze woorden trapt dagvoorzitter Karin Bakker af op het tweede onderzoekscolloquium van het Netwerk Medische Geschiedenis, dat plaatsvond op 28 oktober in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag. Dit netwerk is een initiatief van drie promovendi in samenwerking met het Huizinga Instituut en Gewina. Op de colloquia van dit netwerk krijgen onderzoekers de gelegenheid om lopend onderzoek te presenteren en daarover met de aanwezigen in discussie te gaan. Daarbij wordt uitgegaan van een brede definitie van medische geschiedenis, met aandacht voor culturele, sociale en wetenschappelijke aspecten van geneeskunde en gezondheidszorg.
De eerste spreker is Stijn Berger. Voor zijn masterscriptie deed hij onderzoek naar het verband tussen antieke geneeskunde, slavernij en Romeins recht. Zijn these over de wederzijdse beïnvloeding van geneeskundigen en juristen wil hij verder uitwerken in een proefschrift. De tweede presentatie wordt verzorgd door Marion Ros. Zij ontmaskerde in haar masterscriptie de mythe over endemische loodvergiftiging in het Romeinse Rijk en vraagt zich af op welke manier zij dit onderzoek kan vervolgen in een promotieonderzoek. De bijeenkomst wordt afgesloten met een presentatie van Jan Peter Verhave, biograaf van de Amerikaanse pleitbezorger van Public Health Paul de Kruif. Verhave is op zoek naar manieren om de invloedrijke, maar relatief onbekende De Kruif te situeren in zijn historisch-politieke context.
Na elk van de drie voordrachten wordt onder leiding van Bakker uitvoerig gediscussieerd. De onderzoekers krijgen goede inhoudelijke suggesties van aanwezige specialisten op het terrein van klassieke geneeskunde en moderne volksgezondheid. Aangezien het merendeel van de zeventien aanwezigen geen specialist is op deze onderzoeksterreinen, gaat veel aandacht in de discussie uit naar de door de onderzoekers gebruikte begrippen, bronnen en methoden. Het valt tevens op dat onderzoekers uit verschillende onderzoekstradities elkaar bevragen: medici bevragen historici op vakinhoudelijke aspecten, historici bevragen medici op de historische context van hun medische onderwerp.
In haar slotwoord benadrukte Karin Bakker het belang van de interactie tussen wetenschappelijke disciplines en daagde het netwerk uit om ook (toekomstige) onderzoekers op het terrein van de alternatieve geneeskunst en de verpleging en verzorging expliciet bij de colloquia te betrekken. Al met al leidde het tot een boeiende discussiemiddag die deed wat het netwerk beoogt: het contact tussen medisch historici in Nederland (en België) intensiveren en onderlinge ideeën en inzichten uitwisselen.
Interesse in het Netwerk Medische Geschiedenis? Neem dan contact op met Robert Vonk (r.vonk@vumc.nl), en volg ons via LinkedIn.
Paul van Trigt, Vrije Universiteit Amsterdam
