Rooms-katholieke religieuze broederschappen in Nederland in de 19e eeuw

'Het doel dezer Broederschap is, om onzen H. Vader den Paus door gebeden, goede werken en geldelijke ondersteuning te hulp te komen.

1. Door gebeden en goede werken, ten einde de barmhartige God, bewogen door de smeekingen der geloovigen, de dagen van beproeving voor de Kerk verkorte en deze beproeving zelve tot Zijne verheerlijking en die Zijner Kerk doe strekken

2. Door geldelijke ondersteuning, opdat de algemeene Vader der geloovigen, die door eene heiligschendende overweldiging van het grootste en voornaamste gedeelte Zijner Staten (sedert 17 sept. 1870 van alle Zijne Staten en zelfs van Zijne stad Rome) is beroofd, en die tot behoud Zijner onafhankelijkheid het goud der vorsten dezer wereld van de hand heeft gewezen, ook door de gezamenlijke aalmoezen Zijner geestelijke kinderen in staat gesteld worde, om in de behoeften der Kerk te voorzien.' (Verheijen)

Algemeen:

Ten einde aan de tweede doelstelling te voldoen 'zal elk lid dezer Broederschap maandelijks minstens één cent tot ondersteuning van het H. stoel geven; men kan het jaarlijksch bedrag ook in eens betalen. Nota. De bijdragen zijn zoo min mogelijk gesteld, opdat zoowel mingegoeden als rijken aan deze Broederschap deel zouden kunnen nemen. Van meergegoeden wordt echter verwacht, dat zij door ruimere giften het aandeel der minvermogenden zullen vermeerderen of aanvullen. Om lid dezer Broederschap te worden en de Aflaten te verdienen, is het voldoende:

1. Zijn doop- en familienaam te laten inschrijven, en

2. Maandelijks één cent te betalen.' (Verheijen)

Door bisschop Wilmer van Haarlem werd op 22 februari 1861 een broederschap opgericht in elke parochie en kapel van het bisdom (Noord-Hollands Archief, archief van het rooms-katholiek bisdom Haarlem 1853-1965, inv. nr. 1483, agenda op de ingekomen en uitgaande stukken 1861-1862, nr. 89 (2e nummering) Zie ook Noord-Hollands Archief, archief van het rooms-katholiek bisdom Haarlem 1853-1965, inv. nr. 1483, agenda op de ingekomen en uitgaande stukken 1861-1862, nr. 200 (3e nummering, onder bisschop Wilmer, 22 juli 1861 op te vatten als een bekrachtiging van het eerdere besluit dat genomen werd toen de bisschopszetel vacant was). De bisschop van Breda doet hetzelfde voor zijn bisdom (Stadsarchief Breda, archief parochie H. Laurentius te Ginneken, inv. nr. 139 (circulaire).

Blijkens Noord-Hollands Archief, archief van het rooms-katholiek bisdom Haarlem 1853-1965, inv. nr. 1483, agenda op de ingekomen en uitgaande stukken 1861-1862, nr. 151 zendt de aartsbisschop van Utrecht op 30 januari 1861 de bisschop van Haarlem een acte van oprichting van de broederschap in het aartsbisdom. Hij biedt aan de affiliatie met de aartsbroederschap te Rome aan te vragen zodra de broederschap ook in Haarlem is opgericht. Dit gebeurt zoals gezegd op 22 februari; de bisschop van Haarlem zendt op 25 februari een afschrift aan de aartsbisschop met verzoek te willen zorgen voor de affiliatie met Rome (nr. 89 en 90)